Als beeldend therapeut werk ik met een derde generatie gedragstherapie: ‘Acceptance and Commitment Therapy’, afgekort ACT (uitgesproken als ‘ekt’) en is erkend als evidence based therapy (Hayes, Wilson & Strosahl). ACT bestaat uit zes verschillende vaardigheden: acceptatie, defusie, mindfulness, het zelf, waarden en toegewijd handelen, met als doel psychologische flexibiliteit te kunnen vergroten. Hierbij wordt er veel gebruik gemaakt van metaforen en ervaringsgerichte oefeningen.

Acceptance: Meer flexibel leren omgaan met moeilijke gedachten, gevoelens of situaties.
Commitment: Investeren in dingen die voor jou echt belangrijk zijn.

De zes ACT- vaardigheden

CREATIEVE HULPELOOSHEID & CONTROLE
Op korte termijn kan het controleren van moeilijke gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties je soms helpen (overlevingsmechanismen). Op lange termijn kan het controleren hiervan juist als belemmering worden ervaren. Tijdens een ACT- behandeling wordt er geïnventariseerd op welke manier de cliënt omgaat met zijn klachten. Kortom, op welke manier probeert de cliënt zijn pijn te vermijden? Om dit gevecht te kunnen loslaten en een stap richting acceptatie & bereidheid te zetten, krijgt de cliënt van de behandelaar GEEN adviezen aangereikt, omdat hij dan pas volledig bewust kan worden van zijn eigen disfunctionele copingstijlen. We spreken hierbij over ‘Creatieve Hulpeloosheid & Controle’ : de ingang naar het ACT hexaflex!

De weg naar psychologische flexibiliteit …

01. VAARDIGHEID/PROCES: ACCEPTATIE
Tijdens dit proces wordt er middels het beeldend werken ruimte gegeven aan alle moeilijke gedachten, gevoelens en omstandigheden van de cliënt (pijn). Stapsgewijs wordt er ruimte gegeven aan de binnenwereld door deze in een ander perspectief te plaatsen. Je kan het benaderen als een spiegel waarbij de cliënt bereid is om dat moeilijke deel van zichzelf onder ogen te durven zien, zonder resultaten te verwachten.

02. VAARDIGHEID/PROCES: DEFUSIE
Tijdens het toepassen van defusie leert de cliënt zich niet meer te identificeren met zijn verstand (overtuigingen) en zal hij zijn verstand als losstaande entiteit gaan leren zien. Moeilijke zware gedachten die de cliënt tegenwerken, worden middels humoristische en luchtige creatieve werkvormen, op een speelse manier meer op afstand ervaren (zonder de inhoud te veranderen). We spreken tijdens dit proces niet over pijn maar over lijden (fusie naar defusie).

03. VAARDIGHEID/PROCES: MINDFULNESS
Het creatief uiten leent zich goed om de focus op moeilijke gedachten en gevoelens in het hier en nu te versterken d.m.v. het visualiseren van interne belevingen en door bewust zintuigelijk contact te maken met sensopatisch materiaal. Ook de oordelen van het verstand horen hierbij en worden tijdens het creatief werken toegelaten.

04. VAARDIGHEID/PROCES: HET ZELF
Op creatieve wijze kan de cliënt een andere relatie met zichzelf leren aangaan. De cliënt onderzoekt middels het gebruik van materiaal wie hij is, wat het materiaal met hem doet, welke keuzes hij kan maken en wat nu precies zijn behoeften zijn. Hoe kan hij zijn hart weer wat meer kleur geven? Wat zegt zijn verstand tijdens het creatief werken en wat hoort bij de cliënt? De cliënt leert ook meerdere waarheden te omarmen (verplaatsen in andermans perspectief) en staat stil wat hij kan doen om zijn eigen beste vriend(in) te leren zijn.

05. VAARDIGHEID/PROCES: WAARDEN
Door je doelen en dromen te visualiseren, krijgt de cliënt de mogelijkheid om zijn dromen die lang in het hoofd verstopt zaten, middels creativiteit zichtbaar te maken. Tijdens het dromen staat de cliënt tijdens het werken bewust stil bij wat wat hij daadwerkelijk echt wil in het leven (van zichzelf). Wat vind ik belangrijk en bij welke waarden maakt mijn hart een vrolijk sprongetje?

06. VAARDIGHEID/PROCES: TOEGEWIJD HANDELEN
Wanneer er genoeg psychologische flexibiliteit is opgebouwd en de cliënt zijn waarden heeft verhelderd, dan kan hij stilstaan bij zijn beeldende bucketlist en zijn plan van aanpak. De cliënt is zich ervan bewust dat het nastreven van doelen en dromen altijd gepaard zullen gaan met lastige hobbels die hij onderweg kan gaan tegenkomen, terwijl hij zijn hart blijft volgen.

‘In je angsten zitten je waarden en in je waarden zitten je angsten’. (Psycholoog en hoogleraar, Steven Hayes, grondlegger van ACT)

Klik hier:
Terug naar boven.